Fotoğraf makinesi artık herkesin elinde gördüğümüz bir
alettir. Tabi alırken dikkat etmemiz gerek unsurlarda vardır. Lens marka gibi
gibi sayabiliriz. Bu saydıklarımdan önemli olarak gördüğüm lensler hakkında
bilgi vericem sizlere. Nelere dikkat etmeliyiz alırken hangi özelliklerine
bakmamız gerekiyor gibi bazı bilgileri sizlere paylaşacağım.
Odak uzaklığı
Lens alırken ilk dikkat ettiğimiz konu odak uzaklığıdır.
Basçek’te odak uzaklığı hakkında yazı hazırlamadım ama daha önce PC Labs’ta bu
konuyu detaylı bir şekilde açıklamıştım, tüm içeriği tekrar etmeye gerek yok,
burada okuyabilirsiniz. Ben gerektiği yerde gerekli bilgileri özet olarak
vereceğim.
Odak uzaklığı kadrajımızın ne kadar geniş ya da dar bir görüntüye sahip olacağını belirler ve sayı küçüldükçe daha geniş bir alan fotoğraflarımızda yer almaya başlarken, sayı büyüdükçe daha dar bir kadraja sahip olur. Bu genişlik ve darlık da konuyu ne kadar yakınlaştırabildiğimizi belirler. Burada olan, odak uzaklığının artması ile görüş açısının daralmasıdır.
Odak uzaklığı kadrajımızın ne kadar geniş ya da dar bir görüntüye sahip olacağını belirler ve sayı küçüldükçe daha geniş bir alan fotoğraflarımızda yer almaya başlarken, sayı büyüdükçe daha dar bir kadraja sahip olur. Bu genişlik ve darlık da konuyu ne kadar yakınlaştırabildiğimizi belirler. Burada olan, odak uzaklığının artması ile görüş açısının daralmasıdır.
Peki hangi odak uzaklığını tercih etmeliyiz? Bunun tam bir
cevabı yok; nasıl bir kadraj elde etmek istiyorsanız ona uygun görüş açısını
verecek şekilde odak uzaklığını belirlemelisiniz. Odak uzaklıklarını daha kolay
anlayabilmek için çeşitli sınıflandırmalar yapılmış. Odak uzaklığı aralıkları
kaynağına göre değişiklik gösterse de burada paylaştığım genel fikir
verecektir:
Balık gözü lensler (Fisheye): Genelde 16mm ve daha küçük
olurlar, ‘circular fisheye’ denilenleri tam bir daire şeklinde fotoğraf
üretirler.
Ultra ultra geniş açı lensler (Ultra ultra-wide): 12-16mm arasındaki lenslerdir.
Ultra geniş açı lensler (Ultra wide-angle): 17-21mm arasındaki lenslerdir.
Geniş açı lensler (Wide-angle): 24-35mm arasındaki lenslerdir.
Standart (Normal) lensler: 44-58mm arasındaki lenslerdir
Kısa Tele lensler (Short-Telephoto): 58-135mm arasındaki lenslerdir.
Tele lensler (Telephoto): 135-300mm arasındaki lenslerdir.
Super Tele (Super Telephoto): 300mm’nin üzerindeki lenslerdir.
Listede geçen odak uzaklığı değerleri hep 35mm eşleniğidir yani tam-kare algılayıcılı fotoğraf makinesindeki odak uzaklığı değerleridir. Bu lensleri APS-C algılayıcılı bir fotoğraf makinesinde (Canon 450D, Nik D5000, Sony A330 gibi) kullandığınızda, daha küçük algılayıcı nedeniyle, daha dar bir kadraja sahip olursunuz yani geniş açı lens daha dar bir kadraj sunar. Algılayıcı boyutu farkları nedeniyle kesme çarpanı kavramı kullanılmakta ve lensin pratikteki odak uzaklığını bulmak için kesme çarpanı ile çarpmamız gerekmekte.
Örnek olarak Sigma 20mm f/1.8 lens aldınız diyelim; bu lens, tam-kare algılayıcılı fotoğraf makinesinde 20mm lensin görüş açısına sahipken, 1.6x kesme çarpanına sahip Canon EOS 450D’de 20×1.6=32mm lensin görüş açısına sahip olacaktır. Konu biraz teknik, detayını bilmek zorunda değilsiniz ama öğrenmek isteyenler ‘Crop Factor’ Nedir? isimli yazımı okuyabilirler. Teknik bilgiye gerek yok pratik bilgi ver yeter diyenler şunu bilseler yeterli: Lensin odak uzaklığını kesme çarpanı ile çarpıyoruz ve 35mm karşılığını buluyoruz. Örnekte verdiğimiz 20mm f/1.8 lens ile devam edelim.
Ultra ultra geniş açı lensler (Ultra ultra-wide): 12-16mm arasındaki lenslerdir.
Ultra geniş açı lensler (Ultra wide-angle): 17-21mm arasındaki lenslerdir.
Geniş açı lensler (Wide-angle): 24-35mm arasındaki lenslerdir.
Standart (Normal) lensler: 44-58mm arasındaki lenslerdir
Kısa Tele lensler (Short-Telephoto): 58-135mm arasındaki lenslerdir.
Tele lensler (Telephoto): 135-300mm arasındaki lenslerdir.
Super Tele (Super Telephoto): 300mm’nin üzerindeki lenslerdir.
Listede geçen odak uzaklığı değerleri hep 35mm eşleniğidir yani tam-kare algılayıcılı fotoğraf makinesindeki odak uzaklığı değerleridir. Bu lensleri APS-C algılayıcılı bir fotoğraf makinesinde (Canon 450D, Nik D5000, Sony A330 gibi) kullandığınızda, daha küçük algılayıcı nedeniyle, daha dar bir kadraja sahip olursunuz yani geniş açı lens daha dar bir kadraj sunar. Algılayıcı boyutu farkları nedeniyle kesme çarpanı kavramı kullanılmakta ve lensin pratikteki odak uzaklığını bulmak için kesme çarpanı ile çarpmamız gerekmekte.
Örnek olarak Sigma 20mm f/1.8 lens aldınız diyelim; bu lens, tam-kare algılayıcılı fotoğraf makinesinde 20mm lensin görüş açısına sahipken, 1.6x kesme çarpanına sahip Canon EOS 450D’de 20×1.6=32mm lensin görüş açısına sahip olacaktır. Konu biraz teknik, detayını bilmek zorunda değilsiniz ama öğrenmek isteyenler ‘Crop Factor’ Nedir? isimli yazımı okuyabilirler. Teknik bilgiye gerek yok pratik bilgi ver yeter diyenler şunu bilseler yeterli: Lensin odak uzaklığını kesme çarpanı ile çarpıyoruz ve 35mm karşılığını buluyoruz. Örnekte verdiğimiz 20mm f/1.8 lens ile devam edelim.
